Не упустим благородное дело
Са кар гъиле кьуна, гзаф зегьметар чIугуна, гьа гила мад кьилиз акъатда лугьудай чIавуз вири гъиляй вегьин пара гьайиф къведай месэла я. Дагъустандин меркездин “Коминтерн” тIвар алай майдандал лезги халкьдин машгьур рухваяр, уьлкве патал зурба крар авур ва чIехи дережайриз лайихлу хьайи Лезгинцевриз (бубадизни рухвайриз) эцигда лугьузвай памятник-комплекс гилани тайинарнавай чкадал хкаж тавун гьар са ватанперес ватанэгьлидин рикI тIардай кардиз элкъвенва.
Чи районрин хуьрериз ахкъатайла, милли месэлайрин къайгъуда авай инсанри, гаф-чIал саднавайди хьиз, Лезгинцевриз эцигзавай памятник гьикI хьанай лугьуз хабар кьазва. Авайвал лагьайтIа, и суалдиз жаваб гунни четин акъваззава. ЯтIани, инсанар арадал атанвай гьалдин гъавурда твазва, амма абурун наразивал алатзавач.
Газет кIелзавайбурун рикIел алама жеди, алатай йисуз Махачкъалада, Лезгинцеврин памятник-комплекс эцигна куьтягьунин месэла веревирд ийиз, теклифар гуз, лезги халкьдин интеллигенциядин векилар кIватI хьанай. Анал рахунар екебур хьана: герек авайбурни, лазимсузбурни. Скульптордив авур кардай вахкудай пул жагъуруникай ва гьазурнавай памятник эцигунин кьилин месэладикай рахадай чкадал Москвадай хтанвай ва инани авай са бязи ватанэгьлийри памятник-комплекс Мегьамед Лезгинцеван вири хизандиз (пуд хва ва рушни) талукьарна кIанда лугьуз ихтилат кудна. Гьелбетда, дуьз фикирдал алай дестеди и теклиф гьасятда инкарна. ЯтIани абур кIватI хьанвайбурал чпин фикир илитIиз алахъна. Кьве сятда кьван рахунар авуна, амма месэла гьялдай дуьзгуьн къарар кьабулнач.
Лезгинцеврин фонд тешкилай ва абуруз памятник эцигун патал майдандиз викIегьдиз экъечIай зегьметдин ветеран Ибрагьимхалилов Рамазана хейлин зегьмет чIугуна, пул кIватIна, памятник эцигдай чка чара ийиз туна, амма гьар йикъан дердийри, ацалтзавай четинвилери, бязи ватандашар гъавурда гьат тавуни, халкьдин руьгь хкаждай месэладив къайгъусузвилелди эгечIуни, ийизвай кардал баркалла тагъуни Рамазан муаллим кефсуз авуна. Бубадин кар давамарун адан хва Салигьан хиве гьатна.
Са рахунни алач, ам кIеве гьатна. Лезгинцеврин фондунин пул эцигнавай банк кIватна. Анай пул вахчудай мумкинвални амукьнач. Скульпторди, вичиз хквезвай пул ахгакь тавунмаз, памятник вахкузвач. Гъиле адав, вахкудай пулни авач. Салигь фондунин советдин членрин, вилик-кьилик квай маса ватандашрин, ярар-дустарин патав фена, бес тежезвай 1,5 миллион манат пул жагъуруникай ихтилат ийиз. Разивал къалурдайбур, миллион, кьве миллион манат вуч я кьван лугьудайбур хьанатIани, фондуниз пул ягъайбур хьанач.
Алатай гьафтеда редакциядиз Ибрагьимхалилов Салигь атанвай. Адахъ чна дикъетдивди яб акална.
— Са шакни алач, Лезгинцевар чпиз памятникар эцигуник, масакIа рикIел хуьникни, хкуникни квай лайихлу ксар я,- лагьана С.Ибрагьимхалилова.- Абуру Советрин государство арадал гъуник, адан Яракьлу Къуватар, экономика, меденият, эдебият вилик тухуник кутунвай пай къимет эцигиз тежедайди я. Виридалайни кьилинди, абур и дуьньядал Лезгинцевар фамилия алаз яшамиш хьана ва уьтквем бубадини рухвайри и фамилия, пайдах хьиз хкажна, такабурлудаказ хвена, адаз вафалувилелди къуллугъна. Бес ихьтин машгьур ксариз, чи халкьдин векилриз республикадин меркезда памятник аваз хьун руьгь тухардай делил тушни?! Дагъустан Республикадин гьукуматди памятник эцигун патал махсус къарарни акъудайла, Махачкъала шегьердин администрацияди чкани чара авурла, зи бубади “Коминтерн” майдандин юкьвал памятник хкаждай бинени эцигайла, къвалав гвай чкаярни аваданламишайла… Бес гила вири и крар чна тахьай мисалдани? Чаз стха халкьари вуч лугьуда? Чун гьи чин алаз куьчедиз эхкъечIда? “Квелай алакьдай затIни авайди туш” лагьана, хейлин пулни харжна, туькIуьрнавай а чкадал пака са масадан памятник эцигайтIа вучда?
Суалар дуьзбур ва рикIиз тIарвал гудайбур я. Жаваб чна гана кIанзава. Салигь Ибрагьимхалилова малумарайвал, памятник, вахчуна, постаментдал эцигун патал 1 млн. 500 агъзур манат хкIанзавалда. Гзафбурук секинсузвал кутазвай месэла гьа и кьадар пулуни гьялзава. Кьилиз акъаттийизвай и карди гъиле къелем кьуниз мажбурай, шаз “Лезги газетда” чап авур чпин макъалайра А.Мегьамедовади ва Э.Омаровади къейд авурвал, 1,5 млн. манат алай вахтунда са акьван еке пул туш. Халкьдин арада мумкинвилер авай жумартлу рухваяр, рушарни ава. И карни дуьньядин майданда спортдин рекьяй агалкьунар къазанмишай чи кьегьалриз багьа-багьа автомашинар, кIвалер багъишдайла, мискIинар, школаяр, аялрин бахчаяр эцигиз куьмекар гудайла тестикь жезва. Аферин ва баркалла чпиз!
Гьа и саягъда Лезгинцеврин памятник эцигна куьтягьун патални куьмек ганайтIа, пара хъсан кар ва халкьни рази жедай. Чаз умуд кутаз кIанзава, мумкинвал авай стхайри ва вахари халкьди фадлай гуьзлемишзавай ва чи халкьдин тIвар мадни виниз хкажзавай и баркаллу кар кьилиз акъудун патал жумартвал къалурда.
Пул ракъурдай “Лезгинцевы” фондунин счет:
ОАО “Эльбин” Дополнительный офис № 5
367020, г. Махачкала, ул. Дахадаева, 44
ИНН 0541002446
КПП 057201001
БИК 048209755
ОГРН: 1020500001103
К/С № 30101810200000000755
В ГРКЦ г. Махачкала
Фондунин председателдин телефондин нумра: 8 963 410 05 11
Автор: Нариман Ибрагьимов
«Лезги газет» № 43 от 26 октября 2017 года