Новости

Стихи поэтов о Сулеймане Стальском

Нариман Карибов

Зун патални – чешне

Чаз виридаз играми шаирдин 150 йисан юбилейдин вилик зани къелем гъиле кьазва.
За а кардал дамахзава хьи, лезги шииратдиз жуван рехъни башламишай лап сифте кьиле Ст1ал Сулейманакай кхьенвай шиирар хьана:
Чи Лезгистан, Ст1алрин хуьр гуьлуьшан,
Гьар инсандиз таниш я, гьакI масан я.
Куьз лагьайт1а, ана хана Сулейман,
Ам шаирдин юрд, бинея, ватан я...

... Сулеймана - лезги чилин билбилди –
Цуьквер цана шииратдин рекьера.
Уьмуьр ава, “Гэмер”, вунни авазва,
Ви багьа т1вар акъатдач чи рик1ерай!

Маса шиирда:
Гъиле-к1ек1ец, къуьне - гьебе,
Хура мани ифизва.
Варцаралди хьана рекье,
Шаир хуьруьз хъфизва…
Генжеда гъил кьеле хьана,
Бакуда лук! Нафт!адин.
Са тимил пул хутахзава,
Чан хьиз хвена бафтадик...
Сулейман рик1е аваз теснифай нубатдин шиирда ик1 лагьанва:
Мад са шиир кхьена за,
Ст1ал шайр чешне кьуна.
Адан гурлу шииратдин
Къайнарбулах чешме кьуна!
Рик1ел хквезва: зи рагьметлу бубади (гьамни шииратдал, эдебиятдал рик1 алай кас тир) Ст1ал Сулейманан хкягъай эсеррин ктабдай зав гьамиша адан шиирар к1елиз тадай. А вахтара вични савадлу кас тирт1ани, адаз гьа кар гзаф хуш тир. Ч1ехи устаддин ктабдай “Регъуьхбанни яр”, “Кьве к1вачел къекъведай лам”, “Я стхаяр, пул авайдаз” шиирар мукьвал-мукьвал тикрариз тадай.
Са сеферда (ам гьинай жагьанат1а заз чидач) бубади заз арифдар шаирдин хва, Ватандин Ч1ехи дяведин иштиракчи Ст1ал Мусаибан (Мусаиб Сталь- ский) шииррин к1ват1ал гьана. Вичел хъсан жилд алай ктаб кьелеч1ди тирт1ани, ана чапнавай шиирри Мусаибахъни илгъамдин дерин гьиссер авайди къалурзавай. Зун аял тир. Амма вичин рик1ни эдебият¬дал алай, гагъ-гагь шиирарни теснифзавай бубадин (ам сифтегьан классрин муаллим тир) фикир, ч1ехи шаирдин хциз авай майилар гьа ихьтинбур тир... Гила а ктаб зав гумач. Аквар гьаларай, бубади хуьруьн библиотекадай кьанунвайди тир...
.. .Гьикьван гъайиф къведай кар Ят1ани, вилик вахтарани, гилани Сулейманал пехилбурни хьана, кьенин юкъузни кими туш. Адан яратмишунрик хуькуьрзавайбурни, “т1уб экъуьрзавайбурни” чаз малум я.
Са гьихьтин ят1ани угърашри шаирдин к1вал- музейни ц1ай яна кана.
И беябурчивили вири элдихъ галаз зи рик1ни т1арна, къарсатмишна. И барадай жуван шиирда - рик1ин гьарайда за лагьанва:
Ч1ехи элдин ч1ехи шаир,
Жавагьиррин ирс тир кас,
Эхирни ам жеда чаз чир –
Ви к1вализ авурди къаст.

А ягьсуздиз элдин лянет
Ялиз тежер пар жеда.
Шегьердани хуьре гьуьрмет
Амачиз, чил дар жеда.
Лезги халкьдин баркаллу рухвайри, вири элди кьил (къуьн) кутуна, шаирдин к1вал-музей - юрд- бине куьруь са вахтунда гьа авайвал эхцигнай. Чун латал ч!ехи сувар къурмишнай!


Саид Ибрагимов

Ч1ал амай кьван...

Писателрин гьа сад лагьай съезддал,
Москвада, Ватандин чи меркезда,
Дамахдалди, ава лугьуз звезда,
Гомерни вун эцигнай са терезда.

Чич1ен бармак, магьутчухва, гъиле лаш,
Ц1ададай тир Гьамзатни тир ваз юлдаш.
Шиирралди рахаз гьакьван фад-фараш,
Делегатриз лугьуз хьанай “Ай къардаш!”

Шиирар ви гьуьлер хьиз я, дерин я,
Гьа вахтунив гекъигайла, серин я,
Гьевеслувал Самур хьиз я, къалин я,
Ви руьгьдин т1уьн шуьрбетдилай ширин я.

Ч1алари ви шумуд несил уяхна!
Вун рик1ерин пас такьадай дамах я!
Абукевсер авахьзавай булах я!
Хура михьи ц1елхем авай чахмах я!

Хайи чилел, чи лекьерин маканда,
Лезги ч1алал рахазвай гьар хизанда,
Ватан к1ани гьисс ават!а ви чанда,
Сулейманан са ч!ал кьванни чиз к!анда!..

Ви шиирар гьар дердиниз дарман я.
Цаварилай агакьнавай иман я.
Вишни зур ваъ, мадни виш-виш заман яз,
Ч1ал амай кьван яша я вун Сулейман!..


Абдул Ашурагаев

Вуж я Сулейман?

Чаз цавари багъиш авур нур алаз,
Куьк1уьннавай чирагь хьтин т1вар я Сулейман.
Акун латал виш несилриз вил галаз,
Гатун сифте хважамжамдин ц1ар я Сулейман.

Артух авун патал руьгьдин девлетар,
Хуьн мурад яз адалатни гьуьрметар,
Верц1и ийиз чи вац1арин шуьрбетар
Ц1ир хкатай вафалу са твар я Сулейман.

Халкьдиз гьакьван гьунарлувал гун патал,
Чи илгьамри гатфарин берт гъун латал,
Хийир квачир куьгьне фикир кун патал
Куьтягь тежер насигьатдин кар я Сулейман.

Хъсанвилин тум чук1уриз акъатай,
Сабурлу яз, гьар цуькведив агатай,
Тикрар тахъвур йикъар фена алатай
Гепежег вич фикирдавай гар я Сулейман.

Мугьмандизни дустуниз рик1 дар тавур,
Гьич садазни кефи хадай кар тавур,
Рекьин мугьман кьабул тавур т1вар тавур
Са ч1авузни к1еви тахьай вар я Сулейман.

Уях авур кесиб, алай ахварал,
Хъуьрей инсан кьве к1вачеллай ламарал,
Къатиз къвайи вич судуйрин кьамарал
Гьахълувилин рагъ куьк1венвай зар я Сулейман.

Сириштада ава дагълар, мезреяр,
Фикирдикай мержанзавай легьзеяр,
Руьхъ авунвай куьгьневилин тегьнеяр
Гуьлчимендин абурдавай зар я Сулейман.

Насигьатрин нехишлу рехъ хранвай,
Уьмуьр тамам тежрибадив ац1анвай,
Вири девир зигьиндалди ат1анвай
Диге чилин намусдавай пар я Сулейман.

Гьамга хьана вич бейнида чранвай,
Бубайрин пак къудратар гваз атанвай,
Гьар келима камари кьван ч1аганвай
Къени вичихъ халкь тамарзу чар я Сулейман.

Лезги чили дувул кьунвай мягькемдиз,
Сифте тешпигь хьайи назик къелемдиз,
Ахпа бегьер элкъуьр авур мелгьемдиз
Тан къуватлу вич гьайбатлу тар я Сулейман

Икрам авур ад бубайрин аваздиз,
Табни гайи няс вахтунин аяздиз,
Сагъса девир злкъуьрай гьахъ къирмаждиз
Шад Ватандин сеслу чуьнгуьр, тар я Сулейман.

Дергесди хьиз ягъай гьар са гафунив,
Ван ийиз тур айгьам авай къапунив,
Кук1вар авур къалгъан мецин турунив,
Цаз - чумурдин ник1из гайи гъар я Сулейман.

Гьакьван кьакьан “Гомер” лугьур т1вар къачур,
Вичин хивез халкьдин четин т1вар къачур,
Сегьердивай пакаман лаз, яр къачур
Каинатдин емиш - чилин шар я Сулейман!



Источник: "Лезги газет"

Количество показов: 2793
22.05.2019