Новости

Организационно и результативно...

Зулун югъ. Кьасумхуьрел, И.Тагьирован тIварунихъ галай Культурадин дворецдин вилик (на лугьуди, гатфарин алахьай пакама я) райондин культурадинни ял ядай центрайри инал милли майданар ачухнава, культурадин хилен къуллугъчийри халкьдин манияр лугьузва, лезгийрин гам-халичадин дегь чешнеяр къалурзава…
Иниз Махачкъаладай, Дербентдай, Белиждай ва масанрай мугьманар атанва. Абур гуьзел нехишар алай лезги гамариз килигзава, Россиядин халкьарин адетдин культурадин центради (ЦТКНР) раижзавай чи халкьдин къадим сенятрихъ, Дагъустандин халкьарин милли парталрихъ, куьгьне ктабринни шагьадатнамайрин выставкайрихъ галаз таниш жезва, хуьрерин майданрал лезги тIуьнар дадмишзава… Лезги прессадиз, лезгийрин игитвилин “Шарвили” эпосдиз, “Куьредин ярар” медениятдин макандиз талукь ва СтIал Сулейманан, Дагъустандин зарийрин ктабрин, “Дагъустандин хуьруьн къамат”, “Лезги писателринни шаиррин галерея” выставкаяр тешкилнавай. Фадлай такунвай ярар-дустар, танишарни ина гуьруьшмиш хьанва, лезги медениятдикай, чIалакай, тарихдикай суьгьбетарзава. ИкI 28-октябрдиз Сулейман-Стальский районда Дагъустандин культурадин ва чIаларин сувар къейдна.
Майданда Алирза Саидован поэмадай къачунвай “ЧIал раб яни? Вучиз квахьна фирай ам?!” гафарин ван гьатна… ЦТКНР-дин директордин везифаяр тамамарзавай Ярагьмед Ярагьмедов Дагъустандин медениятдин ва чIаларин йикъаз талукь мярекат кьиле тухуз эгечIна.
7-3Сувар мубаракиз ва шадвилин мярекатар ачухиз микрофондихъ Сулейман-Стальский райондин кьил Нариман Абдулмуталибов атана. Ам Дагъустандин культурадин ва чIаларин сувар арадал атуникай, адан важиблувиликай ва алай девирда ихьтин суварин чарасузвиликай рахана.
— И сувар чна чи чIалаз, медениятдиз, ацукьун-къарагъуниз, халкьдин милливилиз гьуьрмет авунин лишан я, — къейдна ада. — Къе чна чи театррал, музейрал, яратмишзавай надир дестейрал, школайрин музейрал, культурадин маканрал, чIал, культура хуьн патал зегьмет чIугвазвай чи муаллимрал, библиотекайрал дамахзава.
Асиррилай асирралди атана чав агакьнавай хъсан адетар, милливал хвена, гележегдин несилрал медениятдин ирс ва чIал агакьарун чи буржарикай сад я, — давамарна Н.Абдулмуталибова. — Меденият, чIал чи халкьдин девлет я. Дагъларин культурадин ва чIаларин суварри и кIвалахдин гьакъиндай шагьидвалзава ва адак мадни рум кутазва. Терроризмдихъ, экстремизмдихъ галаз женг чIугунин кардани, гьелбетда, чи меденият, чIал хуьнилай аслу гзаф месэлаяр ава. Эвелимжи сенгеррал алайдини чи ахлакь, ацукьун-къарагъун, бубайрин адетар я. ЧIал лагьайтIа, чи культурадин хилерикай сад, халкьдин руьгь, гуьзгуь я. ЧIал амукь тавуртIа, халкьни амукьдач.
ЧIалал рахазвай векилар амай кьван, халкьдин гьунарлувални амукьда, — и келимайрилай кьулухъ Нариман Абдулмуталибова вичин ва райсобранидин патай вирибуруз Дагъустандин культурадин ва чIаларин сувар мубаракна.
Шаир, журналист, агъсакъал Шагьабудин Шабатова чи классикри чIалаз, тарихдиз ва медениятдиз талукьарна теснифнавай эсерар кIелна. Ада кIелай шиирра чIал яракь тирди къейднавай.
Ш.Шабатова баян гана: “ЧIал яракь я. Анжах яракьар цлакай куьрсарна хуьзва. Лазим атайла, хъуьчIе твазва, жуван хизан, чил, ватан хуьзва. ЧIал лугьудай яракь а жуьреда хвена виже къвезвач. Инсан хана, рекьидалди чIал адан рикIе хьана кIанзава. Ам чан алай яракь я ва адаз гьамиша гелкъуьн, вилик тухун, ахтармишун ва ишлемишун герек я…”. Шаирди чIалаз талукь яз вичин шиирарни кIелна.
Лезги писателрин райондин отделенидин председатель Абидин Камилова, шаир Сажидин Саидгьасанова, муаллим, шаир Рамазан Дадашева ва гзаф масабуру куьревийриз ва мугьманриз Сулейман-Стальский райондин яратмишзавайбурун патай гуьзел сувар мубаракна, абуру халкьдин милливилиз, тарихдиз, ацукьун-къарагъуниз, адетриз ва, гьелбетда, чIалаз талукьарнавай чпин эсерар кIелна. Яратмишзавай ксарин таъсирлу чIалариз кIватI хьанвайбуру гурлу капар яна.
Гьихьтин сувар хьурай мани-макьам галачир? Райондин культурадин отделди, кьиле бажарагълу шаир ва тешкилатчи Майрудин Бабаханов аваз, туькIуьрнавай концертдин программа генани итижлуди хьана. Гьар са хуьруь чпин майданар ачухнавайди хьиз, концертдин нумраярни гьазурнавай. Абуру СтIал Сулейманан, Шагь-Эмир Мурадован, Расул Гьамзатован, Седакъет Керимовадин, Абдуселим Исмаилован, Фейзудин Нагъиеван, Абидин Камилован чIалариз туькIуьрнавай манияр, “Куьре” ансамблди кьуьлер тамамарна. Г.Гьасанован тIварунихъ галай аялрин музшколадин хорди “Лезги чIал” мани тамамарай, Альберт Гьажиева чIагъан ягъай, Кьасумхуьруьн 1-нумрадин школадин ученица Эмилия Омарбеговади шиир кIелай тегьерди виридаз таъсирна.
Тарсар куьтягь хьайила, мярекатдиз школайрай аяларни атана, Кьурагьиз хъфизвай машинар акъвазарна, суварин шадвилерик экечIайбурни хьана. Школадай хтанвай аялриз хуьрерин КДЦ-рин векилри чпин майданрал алай милли тIуьнар гузвай. Аялриз лезги майишатда ишлемишзавай бязи тадаракар, гъилин-тупIун сенятра герек алатар итижлу хьанвай, гьар жуьре суалар гузвай. Бадейри, чIехи бубайри хтулрихъ галаз лезги мани-макьамдихъ яб акалзавай, тербиядин суьгьбетар куднавай. Сувар яргъалди давам ва рикIел аламукьдайди хьана.
Яргъал йисара райондин культурадин хиле кIвалахзавай Тажидин Рамазанова чахъ галаз хьайи суьгьбетда къейдайвал, “алай девирда чIал, меденият, милливал хуьнин месэла патал важиблуди тир и суварин мярекат лап хъсанди хьана. Культурадинни ял ядай центрайрин векилри, чеб заз фадлай чизвай, санал кIвалахай коллективри лап кутугайвал гьазурвал акунва. Агьалийрин руьгь хкажзава, чи ацукьун-къарагъуниз, медениятдиз талукь, жегьилриз чин тийизвай шейэр чир жезва…”
Мярекатдин иштиракчийри гьа ихьтин руьгьдаллаз 21-февралдиз кьиле тухудай Дуьньядин халкьарин дидед чIаларин йикъазни гьазурвилер аквадайди хиве кьуна.

Дагъви Шериф

Количество показов: 1085
15.11.2016